De eindtoets

Er was eens een meisje. Het meisje zat in de lagere school en voelde haar in haar klasje helemaal op haar plaats. Ze kon zonder problemen naar het zesde leerjaar gaan. Op het einde van het zesde leerjaar wachtte haar de interdiocesane proeven. Hier slaagde ze met vlag en wimpel voor. Ze kreeg een gunstig advies voor de richting moderne in de secundaire school. Haar eerste jaar haalde ze zonder al te veel problemen, maar in het tweede jaar voelde ze haar niet goed in haar vel en waren de resultaten ook niet naar behoren. Er werd haar aangeraden om een andere richting te zoeken. Uiteindelijk kwam ze in de technische richting Sociaal en Technische wetenschappen terecht. Hier voelde ze haar veel meer op haar plaats en slaagde ze met onderscheiding. De adviezen van de klassenraden waren duidelijk: universitaire studies zouden te hoog gegrepen zijn. Ze begon vol goede moed aan de bachelor leerkracht lager onderwijs. Al snel werd duidelijk dat deze richting toch niet op haar lijf geschreven was en besloot deze studie te stoppen. Ze dacht het volgende semester goed na van wat ze nu eigenlijk écht wilde doen. Ze kwam tot het besluit dat ze ontzettend geïnteresseerd was in de universitaire studie Taal- en letterkunde. Tegen het advies van de leerkrachten van de middelbare school begon ze aan deze studie en uiteindelijk behaalde ze haar universitair diploma.

Dit verhaal maakt duidelijk dat toetsen, resultaten en richtingen niet alles zeggen. Er kunnen externe factoren zijn die een invloed hebben op het resultaat. Het helpt dan ook niet dat mensen die je horen te begeleiden, zeggen dat je het toch niet zal halen. Je moet al verdomd sterk in je schoenen staan én steun van het thuisfront krijgen om zo'n adviezen naast je neer te leggen. Al denk ik niet dat het altijd eenvoudig is om die externe factoren in te schatten. 
De eindtoets op het einde van het zesde leerjaar is geen oplossing voor de leerlingen die op dat bepaald moment niet in staat zijn een goed resultaat neer te zetten. De eindtoets maakt wel duidelijk dat bepaalde leerlingen de eindtermen niet gehaald hebben, maar het helpt hen niet verder. De eindtoets komt eigenlijk te laat, want dan kan er niets meer aan gedaan worden.
Leerlingen krijgen hierdoor alleen maar meer het gevoel dat ze MOETEN presteren op dat moment en wie niet slaagt, valt uit de boot. Helemaal niet motiverend en werkt faalangst in de hand!

Waarom die 'eindtoets' niet in het midden van het schooljaar? Zo krijgt de leerkracht een duidelijker beeld waar bepaalde leerlingen nog begeleiding nodig hebben. Er moet dan wel ruimte zijn om die begeleiding ook te kunnen geven en te zoeken naar ' het waarom' bepaalde leerlingen niet slagen of naar manieren waarop leerlingen de leerstof wel kunnen begrijpen. 
Het is kort door de bocht om te zeggen dat de leerlingen die niet slagen gewoon te dom zijn en het gewoon niet aankunnen.
Akkoord. De leerlingen zullen veel intensiever begeleid moeten worden en in de grote klassen van tegenwoordig is dit niet mogelijk.  Dit kan opgelost worden door de klasgroepen kleiner te maken. Dit is dan ook nog eens een win win - situatie voor leerkrachten, want dan zullen er meer leerkrachten aan de slag kunnen gaan en worden er dus meer jobs gecreëerd.
De leerplannen zitten ook zo vol dat het haast onmogelijk is om bij bepaalde onderwerpen langer te blijven stilstaan. Waarom in de leerplannen niet meer plaats geven voor individuele begeleiding? 

Door deze maatregelen en waarschijnlijk nog vele andere maatregelen kunnen we er voor zorgen dat de 'zwakkere' leerlingen niet weer de dupe worden. Leerlingen hoeven dan niet het gevoel te krijgen dat ze de bal nooit mogen misslaan. Er zullen meer leerlingen de eindtermen halen en niet enkel de sterkste.

De onderwijshervorming heeft nog een lange weg te gaan..